Türkiye’de Devlet Anaokullarındaki Ücretsiz Eğitim Sorunu

Türkiye’de okul öncesi eğitimin erişilebilir ve ücretsiz olması, fırsat eşitliğinin sağlanması açısından büyük önem taşıyor. Ancak son yıllarda devlet anaokullarında talep edilen ücretlerin artması, pek çok ailenin bu hizmetten yararlanmasını zorlaştırıyor. Zor ekonomik koşullar altında geçim mücadelesi veren aileler, çocuklarını devlet anaokullarına gönderemiyor ya da maddi fedakarlıklar yapmak zorunda kalıyor.

Türkiye’de devlet anaokulları kayıt aşamasında ücret talep etmiyor, ancak beslenme, kırtasiye, temizlik gibi hizmetler için “katkı payı” adı altında aidatları aylık ya da yıllık olarak velilerden talep ediyor. Belirlenen fiyatlar il, ilçe düzeyinde değişkenlik gösteriyor.

“Size bir güzellik yapalım”

Asgari ücretle geçinen ailelerin çocuklarını anaokuluna yazdırmakta zorlanmasını, aynı sorunu yaşayan evli ve üç çocuk babası G.Ş., ile konuştuk. 2004 yılından bu yana Ankara’da motokuryelik yapan G.Ş., 4 yaşındaki kız çocuğunu anaokuluna yazdırmak için gittiği anaokulunda “katkı payı” talebiyle karşılaştığını anlattı. Kendisinden 12 bin liralık ücret talep edildiğini belirten G.Ş, bu ücreti ödeyemeyeceğini söylemesinin üzerine kendisine “Size bir güzellik yapalım. O zaman 3 bin lirasını peşin verin, kalanını taksitle ödeyin” şeklinde bir yanıt verildiğini söyledi. Bunun üzerine Milli Eğitim Bakanlığı’nı aradığını anlatan G.Ş., bakanlık yetkililerinin kendisine bu ücretin Nisan ayından bu yana talep ettiklerini söylediğini hatırlattı.

“Kız çocuğuma yeteri kadar bir eğitim sağlayamamaktan üzüntü duyuyorum”

“Acaba çocuğumu bu sene okutmasam mı? Çocuğum okul öncesi eğitim almasa mı? diye düşündüm” diyen G.Ş., içerisinde bulunduğu ekonomik durumu ise 17 bin 500 lira kira ödediğini, kredi kartlarının ise limitinin kalmadığını hatırlatarak anlattı ve şu ifadeleri kullandı:

“Ne yapacağımı şaşırdım. Ben çocuklarım için üzülüyorum. Kız çocuğuma yeteri kadar bir eğitim sağlayamamaktan üzüntü duyuyorum. Ben her zaman istiyorum ki kızımı üniversiteye kadar okutabileyim. Bir meslek sahibi olsun. Ama şu anki ekonomik koşullara baktığımız zaman bu çok zor. Her şey ateş pahası. Çanta, defter, suluk her şey… Ne yapacağımı bilemiyorum. Milli Eğitim Bakanı’na şunu söylemek istiyorum. Ekonomik durumu yüzünden kendi çocuğunu okula yazdıramasaydı ne hissederdi? Ben bir baba olarak çok kötü hissettim. Kendisini benim yerime koysun. Ne hissettiğimi düşünsün. Ben evladıma düzgün bir yaşam sunamayacağımı düşündüm.

“Şimdi ben çocuklarımı nasıl okutayım?”

Bu kız çocuğu daha anasınıfına başlıyor. Önümde hemen direkt ağabeyi aklıma geldi. Lisede olan bir çocuğum var. Acaba bunun için bu sene neler isteyecekler benden? Şimdi ben çocuklarımı nasıl okutayım? Okutup da üniversiteye yollayabilecek miyim? Ben dediğim gibi motokuryeyim. On bir defa kaza geçirdim. Ben düşünemiyorum çalışıp, para kazanamazsam, çocuklarıma nasıl bakacağım. Öyle bir durumda eğitim masraflarını nasıl karşılayacağımı düşünüyorum.